دلیل کاهش کیفیت پایان نامه های دانشجویان چیست؟

به گزارش تابناک اصفهان به نقل از ایسنا، یک پژوهشگر علوم تربیتی و مدیریت آموزشی گفت: در بیرون از ایران سعی بر این است که دانشجو شجاعت ارائه نظریه جدید را داشته باشد، اما اکثر اساتید در ایران این کار را نه خود انجام داده‌اند و نه گذاشتند نبوغ دانشجویان بروز یابد.

محمد فروهر در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان با بیان اینکه وضعیت پایان‌نامه‌ها رضایت بخش نیست، اظهار کرد: پایان‌نامه‌ها در مجموع به یک فرایند اداری تبدیل شده است که بر اساس آن دانشجو از یک تئوری دفاع می‌کند و اساتید هم دستمزد می‌گیرند.

وی با تأکید بر اینکه پایان‌نامه‌ها دچار افت کیفی شده‌اند، افزود: شاید مهم‌ترین دلیل افت پایان‌نامه‌ها این است که اساتید آن گونه که شایسته است به پایان‌نامه‌ها اهمیتی نمی‌دهند و دانشجویان رها می‌شوند و بر اساس تجربه اندکی که دارند باید كار علمي خود را هدایت کنند.

این پژوهشگر علوم تربیتی و مدیریت آموزشی ادامه داد: دانشجویان به دلیل تجربه کمی که دارند نمی‌توانند راه خود را پیدا کنند و از این رو کیفیت پایان‌نامه‌ها افت می‌کند. ممکن است دانشجو راه‌هایی را چند بار برود یا موضوعش را در طول دوره چندبار تغییر دهد که این موجب می‌شود زمان را از دست بدهد و کیفیت پایان‌نامه او پایین بیاید.

فروهر با بیان اینکه برخی پایان‌نامه‌ها زیر نظر اساتیدی راهنمایی می‌شود که تخصص لازم در آن موضوع را ندارند، اضافه کرد: با توجه به افزایش دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی ظرفیت لازم برای اساتید تعیین نشده و با پر شدن ظرفیت اساتید ممکن است دانشجویی که موضوعش مرتبط با استاد خاصی است نتواند با آن استاد پایان‌نامه بگیرد و مجبور است با استادی که تخصص لازم را ندارد، پایان‌نامه بردارد.

وی تصریح کرد: همچنین اساتیدی که قوی هستند در همان ابتدا ظرفیتشان پر می‌شود و دانشجو مجبور است با اساتید دیگری که سطح علمی پایین‌تری دارند پایان‌نامه خود را بردارد. این موجب می‌شود که دانشجو نیز دارای سواد پایین‌تری شود و پایان‌نامه با کیفیتی ارائه ندهد.

این پژوهشگر علوم تربیتی با تأکید بر اینکه دلیل اصلی پایین آمدن کیفیت پایان‌نامه‌ها اساتید هستند، گفت: اساتید می‌توانند دانشجویان را مجبور کنند که پایان‌نامه‌ای با کیفیت پایین ارایه ندهد. این کار را از لحاظ قانونی و با اعلام نظر در جلساتی همچون پیش دفاع می‌توانند انجام دهند، همچنین از نظر نوع ارتباط با دانشجو نیز می‌توانند به گونه‌ای رفتار و او را راهنمایی کنند که دانشجو تحقیقی ضعیف به آن‌ها ارایه ندهد.

فروهر با بیان اینکه برخی اساتید برای دانشجویان محدودیت فکری ایجاد می‌کنند، افزود: زمانی که استاد می‌گوید پرسشنامه باید فلان چیز باشد و در فلان محدوده و روش تحقیق کار کند، دیگر دانشجو نمی‌تواند از آن محدوده فراتر برود. در صورتی که پرسشنامه‌ها و نظریات جدید باید به کار گرفته شود.

وی ادامه داد: در بیرون از ایران سعی بر این است که دانشجو شجاعت ارایه نظریه جدید را داشته باشد، اما اکثر اساتید در ایران این کار را نه خود انجام داده‌اند و نه گذاشتند نبوغ دانشجویان بروز یابد. حتی نگذاشتند دانشجویان نظر نادرستی بدهند و رد شود، بلکه نگذاشتند اصلاً دانشجو نظر دهد.

این کارشناس مدیریت آموزشی تصریح کرد: برخی اساتید با دید کسب درآمد به پایان‌نامه‌ها نگاه می‌کنند و دانشجو را رها می‌کنند. این موضوع باید از لحاظ قانونی پیگیری شود، چراکه دانشجو باید بتواند از شرایط و امکاناتی که برایش فراهم شده استفاده کند. استاد امکانی است که در کشور به وجود آمده تا به دانشجو کمک کند. بنابراین لازم است همان‌گونه که اساتید بر کار دانشجویان نظارت می‌کنند شرایطی فراهم شود که دانشجویان نیز اساتید را ارزیابی کنند و ببیند که آیا اساتید فعالیت علمی لازم را انجام می‌دهند یا نه.

فروهر اضافه کرد: در برخی موارد با دانشجویانی روبرو می‌شوم که به من می‌گویند" اساتید راهنما و مشاور برایشان هیچ کاری انجام نمی‌دهند و به کار آنها رسیدگی نمی‌کنند". پس دانشجو به سمت مرجعی دیگر می‌رود که بتواند مسایل علمی او را پاسخ دهد، این در حالی اتفاق می‌افتد که حقوق این وظیفه را یک نفر دیگر که همان استاد راهنما باشد، می‌گیرد.

وی خاطرنشان کرد: از نظر حرفه‌ای، اخلاقی و شرعی استاد موظف به پاسخگویی دانشجو است و نباید یک نفر دیگر کار او را انجام دهد. البته ممکن است استاد خاصی به دانشجو نتواند پاسخ دهد، اما اینکه به این دلیل استاد خود را کنار بکشد و دانشجو رها شود درست نیست. با این کار، دانشجو نیز ایده‌ها و نظریه‌ها را کپی می‌کند و استاد نیز چون نظارتی بر آن ندارد، نمی‌تواند صحت و سقم مطالب را تشخیص دهد.