ضرب المثل معروفی در کشورمان است که میگوید «علاج واقعه قبل از وقوع باید
کرد» ولی کسانی را در جامعه میشناسیم که به دلیل عدم آگاهی والدین خود،
در کودکی به بیماریهای مختلفی از جمله کمبینایی و نابینایی مبتلا
شدهاند در حالی که اگر مشکل این افراد در کودکی بررسی و درمان میشد،
امروز درگیر این مشکل نبودند.
سازمان بهزیستی کشور با هدف غربالگری و پیشگیری از تنبلی چشم در سنین طلایی
که همان سن 3 تا 6 سال است، از سال 74 به طور سراسری و هر ساله کودکان
سراسر کشور را با هزینههای بسیار پایین معاینه میکند تا موارد مشکوک به
مشکلات بینایی آنها را در کودکی تشخیص دهد.
کاهش شیوع و بروز تنبلی چشم در کودکان 3 تا 6 سال، افزایش میزان دسترسی
کودکان به خدمات غربالگری بینایی به ویژه در مناطق محروم و روستایی، افزایش
میزان آگاهی جامعه از تنبلی چشم، کاهش شیوع آمبلیوپی و سایر اختلالات
بینایی از طریق تشخیص و درمان به موقع بیماری در این سنین مهمترین اهداف
اجرای این طرح ملی است.
براساس آخرین آمارهای بهزیستی تاکنون 40 هزار کودک یزدی 3 تا 6 ساله در این طرح که تا آخر دی نیز ادامه دارد، معاینه شدهاند.
تشخیص بموقع با هزینه بسیار پایین
یک بانوی یزدی میگوید: طرح تنبلی چشم یک اقدام بموقع برای بررسی اختلالات
احتمالی بینایی کودکان است که با توجه به استقرار پایگاه های آن در مراکز
بهداشتی و مهدهای کودک، سلامت چشم کودکان را در همان ابتدای کودکی بررسی و
تشخیص می دهد.
«الهه دارابی» که مادر یک کودک 6 ساله است، میافزاید: این طرح هزینه بسیار
پایینی دارد و خانواده هایی که از نظر مالی مشکل دارند نیز میتوانند با
هزینه بسیار جزئی از صحت بینایی کودکان خود مطلع شوند و با حمایت بهزیستی
تا درمان نهایی نیز اقدام کنند.
معاینه 40 هزار کودک
کارشناس مسئول پیشگیری از معلولیتهای بهزیستی استان میگوید: این طرح از
اول آبان تا اواخر دی در استان اجرا میشود و 27 پایگاه دائمی و 422 پایگاه
غیر دائم برای اجرای این طرح با بهزیستی همکاری میکنند.
«سعیده مظفری» پایگاه های غیر دائم این طرح را شامل مهدهای کودک، پیش
دبستانیها، مراکز بهداشت و پایگاههای بسیج استان اعلام میکند.
وی بیان میکند: برای اجرای طرح تنبلی چشم در استان، 700 نیروی آموزش دیده،
16 پزشک اپتومتریست و همچنین 13 همکار کارشناس با بهزیستی برای ارائه
خدمات و سنجش بینایی کودکان در پایگاه ها همکاری میکنند.
پیشبینی معاینه 60 هزار کودک در سال جاری
مظفری با اشاره به اینکه براساس آمار و اطلاعات وارد شده در سیستم تاکنون
40 هزار کودک یزدی در این طرح ثبت شدهاند، پیشبینی میکند که امسال
60هزار کودک 3 تا 6 ساله یزدی در این پایگاه ها معاینه شوند.
وی در مورد آمار کودکان معاینه شده مشکوک به مشکلات بینایی عنوان میکند:
با توجه به این که هنوز این طرح در استان در حال اجراست، آماری از موارد
مشکوک در استان ثبت نشده و آمارهای نهایی در این رابطه بعد از پایان اجرای
طرح در پایان دی بررسی خواهد شد.
وی ادامه میدهد: براساس آمارهای سال گذشته طرح پیشگیری از تنبلی چشم در
استان، 43 هزار و 898 کودک سالم، 3784 کودک مشکوک، 381 کودک دارای مشکل
آمبلیویی و 1923 کودک هم دارای عیوب انکساری تشخیص داده شدند.
حمایت از درمان کودکان مشکوک
مظفری با اشاره به هزینههای بسیار پایین اجرای این طرح، میگوید: همه
خانوادهها میتوانند از این طرح برای آگاهی از مشکلات بینایی کودکان خود و
پیشگیری از تنبلی چشم در آنها، در سنین طلایی که زیر 6 سال است، بهرهمند
شوند.
وی در این رابطه اضافه میکند: اگر در مرحله اولیه موارد مشکوکی تشخیص
داده شود، تعرفه ای دریافت نمیشود ولی کودکان 3 ساله به دلیل استفاده
از دستگاه باید هزینه 2500 تا 5 هزار تومانی پرداخت کنند.
به گفته وی، اگر با تشخیص مشخص شود که کودکی نیاز به بررسی و ارجاع به یک
اپتومتریست یا چشمپزشکی دارد، بهزیستی نصف هزینه را پرداخت و در رابطه با
هزینههای مرتبط با عینک یا اعمال جراحی چشمی نیز با توجه به شرایط والدین
کودک، برای تامین هزینهها حمایت مالی انجام میشود.
تشخیص به موقع معایب چشمی
کارشناس مسئول پیشگیری از معلولیت های بهزیستی استان تاکید میکند:شاید
در نگاه اول چشم کودک سالم به نظر برسد اما با غربالگری هرگونه مشکل
بینایی در کودکان تشخیص داده میشود.
«سعیده مظفری» معتقد است که در این طرح که با هدف تشخیص به موقع معایب چشمی
و نابینایی در کودکان در سنین طلایی از سال 74 در کشور اجرا شده، حتی اگر
یک مورد مشکوک در این طرح تشخیص داده شده باشد، باز هم برای پیشگیری مطلوب
بوده و از ابتلا به معلولیت بینایی و کم بینایی یک نفر در جامعه پیشگیری
شده است.
وی میگوید: اختلال در دید عمقی، اختلالات تحصیلی و یادگیری، نابینایی یا
کاهش بینایی دائم، کاهش قدرت تمرکز و تفکیک و احتمال بیشتر معلولیت از
عوارض ناشی از تنبلی چشم در کودکان است که با مشارکت والدین در این طرح می توان از بروز آنها جلوگیری کرد.