به گزارش تابناک
یزد،آسیاب های آبی از جمله آثار تاریخی استان
یزد محسوب می شود.آسیاب كه نام دیگر آن طاحونه است، در نقاط مختلف جهان به
صورتهای متفاوتی وجود دارد و برای آرد كردن گندم و غلات دیگر جهت تهیه نان و
مصارف مختلف از آن استفاده می‌شد.معمولاً در کنار آبادى‌ها بر سر راه
قنات، هر جا که پستى و بلندى اجازه مى‌داده از انرژى پاک و ارزان آب براى
چرخش سنگ آسیاب استفاده مى‌شده است.
عمده‌ترین قسمت آسیاب، تنوره آن است که به صورت مخروطى ناقص و وارونه طراحى
و ساخته مى‌شده است. به گونه‌اى که آب ذخیره شده در آن، از روزنى کوچک با
فشار، پره‌هاى سنگ‌آسیاب را به حرکت در مى‌آورد.
آسیاب های یزد
سنگ‌هاى آسیاب از نوع مقاوم و به شکل مدور هستند که یکى ثابت و دیگرى متحرک است. گندم یا جو، از روزنى به مرکز آن هدایت مى‌شود و بر اثر سایش و حرکت سنگ بالایى بر سنگ پایینى، گندم به آرد تبدیل مى‌شود.
آسیاب های یزد
فضاى اصلى آسیاب‌ها در دل زمین جاى دارد و بخش نمایان آن اندک است و به نورگیرها و ورودى خلاصه مى‌شود. محل‌هایى براى نگهدارى جوال گندم و آرد و استراحت آسیابان نیز جزیى از فضاهاى آسیاب محسوب مى‌شود. در فصل گرما، تنوره آسیاب‌ها محلى براى آب‌تنى جوانان بوده و هست که خطراتى را نیز به همراه داشته است.
آسیاب های یزد
از میان آسیاب‌هاى معروف استان مى‌توان به مجموعه آسیاب سنگ سیاه،آسیاب کلچلگ، آسیاب‌ده‌آباد،آسیاب بیده،آسیاب باغستان،آسیاب امیرى وآسیاب‌بفروئیه (در میبد)، آسیاب‌مذوار، آسیاب‌مهریز، آسیاب تفت، آسیاب‌اسلامیه (فراشاه) وآسیاب اشکدز اشاره کرد.
آسیاب های یزد
آسیاب اشکدز از نظر معمارى شاخص است، اما متأسفانه متروک شده است. آسیاب تفت و آسیاب اسلامیه (فراشاه) از نمونه‌هاى دایر و دیدنى است. مردم بر این باورند که آرد تولید شده در آسیاب‌هاى آب، نسبت به آردهاى ماشینى از کیفیت بالاترى برخوردار است.در حال حاضر آسیاب گرمسیر تفت فعال است و به عنوان یک جاذبه خاص اکوتوریستی محسوب می شود.