نقص فنی عبارت است از نداشتن چراغ های جلو و عقب، نامیزان بودن چرخ های جلو یا فرمان و میزان نبودن ترمز پایی، نبود آج در سطح اتکای لاستیک چرخ، نداشتن برف پاک کن در مواقع بارندگی و زنجیر چرخ در یخبندان و دود کردن.
قانون گذار با در نظر گرفتن موارد نقص فنی، هدف از معاینه فنی را ایمنی فنی خودرو قرار داده تا از بروز خطرات جانی و مالی احتمالی ناشی از نقص فنی که مهم ترین علل فنی موثر در تصادفات می باشند، بکاهد.
در سال 1374 و با تصویب قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، جنبه مهم و جدیدی از معاینه فنی به عنوان کنترل میزان آلایندگی گازهای خروجی از موتور خودروها مورد توجه قرار گرفت، اما با تصویب آیین نامه جدید راهنمایی و رانندگی در سال 1384، ابعاد معاینه فنی و جنبه های آن به صورت شفاف در ماده 44 مشخص و چنین تعیین شده است: معاینه و آزمایش فنی وسایل نقلیه اعم از تشخیص اصالت، سلامت زیست محیطیريال فنی، تجهیزاتی و ایمنی وسیله نقلیه.
با توجه به تعاریف ارائه شده و به طور کلی می توان ابعاد معاینه فنی وسایل نقلیه موتوری را در 3 بخش خلاصه کرد:
الف- تشخیص اصالت وسیله نقلیه: تطبیق مشخصات فنی وسایل نقلیه با مشخصات قید شده در اسناد صادر شده توسط کارشناسان فنی را تعیین اصالت وسیله نقلیه در نظر گرفته می شود و به طور معمول این مشخصات فنی شامل پلاک ها، شماره شاسی، شماره موتور، شماره اتاق و یا پلاکت در محل های خاص نصب می شود.
ب- احراز سلامت زیست محیطی: عبارت است از کنترل و اندازه گیری میزان گازهای خروجی از اگزوز وسیله نقلیه و مطابقت آنها با استانداردهای مجاز که توسط شورای عالی سازمان محیط زیست تعیین و ابلاغ شده است.
ج- سلامت فنی و تجهیزاتی: اطمینان از سلامت سیستم های فنی و کنترلی وسایل نقلیه که در زمینه ایمنی آن و در جلوگیری از بروز حوادث موثر بوده و همچنین کنترل تجهیزات وسیله نقلیه با استانداردهای تعیین شده از طرف مراجع ذی ربط را احراز سلامت فنی و تجهیزاتی گویند.
تاثیرات معاینه فنی مستمر خودروها:
کنترل و الزام دارندگان وسایل نقلیه به دریافت برگ معاینه فنی نقش بسزایی در کاهش عوارض ترافیک و سلامت جامعه و حفظ حقوق شهروندان داشته و در صورت اجرای دقیق قوانین و مقررات در این زمینه می توان شاهد آثار ارزشمندی به شرح زیر بود:
1-شناسایی وسایل نقلیه سرقتی
2-اطمینان از اصالت وسیله نقلیه در هنگام نقل و انتقال آن برای طرفین معامله
3-کاهش آلاینده های غیرمجاز در هوای شهرها و کمک به سلامت محیط زیست
4-کاهش مصرف سوخت
5-کاهش تصادفات و تلفات ناشی از آن
6-افزایش ایمنی رانندگان و سرنشینان وسایل نقلیه
7-افزایش دقت در صدور برگ جریمه با کنترل و جلوگیری از مخدوش کردن پلاک وسایل نقلیه
تخلفات رانندگی همواره یکی از علل بروز مشکلات و حوادث ترافیکی در همه جوامع است که بسته به بافت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی جوامع میزان و نوع آن متفاوت خواهد بود. گرچه در بروز تخلفات رانندگی، عوامل محیطی کنترلی، اجرایی و عدم تناسب ساختارهای مواصلاتی با تعداد خودروها و واحدهای عبور و مرور و غیره نیز دخیل است، علل انسانی به عنوان اصلی ترین عامل، بالاترین دصد علت تخلفات است.
به طور کلی رفتار هر فردی دارای یکی سری ویژگی هایی است که باعث می شود به صورت منظم و دائم یک شیوه رفتاری خاص را از خود نشان دهد. این ویژگی ها در مجموع شخصیت هر فرد را تشکیل می دهد. به نظر می رسد عناصر خاصی از شخصیت باعث رفتارهای قانون شکنی می شوند و با اینکه مغایرت با سیستم قانونمند محیط اطراف دارد، این رفتارها منجر به برآورده شدن برخی از نیازهای شخصی فرد می شوند.
استعداد بروز رفتارهای ضداجتماعی جزئی با خشونت در رانندگی و نحوه رانندگی خشن نیز با تصادفات رابطه نشان داده است. همچنین مشخص شده که گروه خاصی از افراد دارای آمار تصادفات بیشتری هستند و این گروه با دیگران در برخی ویژگی های شخصیتی متفاوت هستند.
عناصر شخصیتی می توانند باعث شوند که افراد رفتار خاصی را انجام دهند که این رفتارهای خاص باعث ارضای نیازهای شخصی فرد مرتبط با ویژگی های روان شناختی، زیستی و اجتماعی او می شود. بررسی رابطه مربوط میان شخصیت، رانندگی پرخطر و درگیری با تصادف می تواند نشان دهنده عواملی باشد که به طور مستقیم به تصادف مربوط می شود.
تحقیقات نشان داده بین میزان عصبیت با میزان انواع خطا و انجام اعمال غیرقانونی خشونت آمیز رابطه مستقیم معناداری وجود دارد و همچنین مشخص شده بین میزان توافق و برون گرایی رانندگان با میزان انواع خطا و انجام اعمال غیرقانونی، رابطه معکوسی وجود دارد. رابطه عواملی مثل سن و تجربه رانندگی و میزان تحصیلات با میزان انواع خطا و انجام اعمال غیرقانونی نیز بررسی شده و مشخص شده سن و تجربه رانندگی تنها با انجام اعمال غیرقانونی غیرخشونت آمیز رابطه معکوس دارد. علاوه بر این، میزان تحصیلات با میزان انواع خطاها و انجام اعمال غیرقانونی، رابطه مستقیم معناداری نشان داده است.
صفت شخصیتی توافق با تجربه رانندگی و سن، رابطه مثبت معناداری دارد. همچنین عصبیت با سن و میزان تحصیلات رابطه منفی دارد. بین برون گرایی با جنسیت نیز رابطه معکوس مشاهده شده است. تحقیقات همچنین ثابت کرده ریشه رفتارهای پرخطر بزرگسال در اوان کودکی شکل می گیرد.
علاوه بر این، ثابت شده صفت شخصیتی برون گرایی رابطه مستقیمی با میزان مرگ و میر در تصادفات داشته است. براین اساس، در کشورهایی که نمره برون گرایی شان بالا بوده، مرگ و میر بیشتری نسبت به کسانی که نمره پایین تری داشتند، مشاهده شده است.
علت تصادفات در افراد مسن بیشتر بیماری و کهولت سن است، اما در جوان ها علت بیشتر تصادفات، رفتارهای پرخطر و خشونت یا عدم تجربه و استعمال الکل است.
