حالا این طبیبان خارجی چگونه به ایران می‌آمدند؟ اغلبشان به دعوت دولت ایران آمده بودند. این روایت یک پزشک هندی مشهور به «دکتر شوکت» در اوایل دهه ۵۰ شمسی است: «هیأتی از وزرات بهداری ایران به کشمیر هند آمده بودند. در روزنامه آگهی جذب پزشک زده بودند و من هم ساعت ۷ صبح رفتم و امتحان دادم. پزشکان زیادی برای امتحان آمده بودند. هم پزشک عمومی بود و هم متخصص. من با معدل ۱۷ نفر اول شدم و این‌گونه شد که ما کار خود را در هندوستان ترک کردیم و به ایران آمدیم.
ما با استقبال مسئولان بهداری وارد ایران شدیم. شب را در پانسیون وزارت بهداری خوابیدیم و ما را تقسیم کردند و من افتادم کهگیلویه و بویراحمد... در راه یاسوج از اردکان گذشتم که از اردکان به بعد جاده‌اش خاکی بود.
روز شنبه به ملاقات مدیرکل رفتیم. به ما گفت باید بروید لوداب... ما راه افتادیم و ساعت ۱۰ شب به لوداب رسیدیم . ما را به پاسگاه بردند. رئیس پاسگاه یک اصفهانی بود که با هم دوست شدیم و به من شام، برنج و لوبیا دادند.
زمستان بود. من به بهداری رفتم و صبح که بلند شدم، هوا سرد بود و آب هم نبود. من به رودخانه رفتم و وقتی مسواک زدم مردم به من می‌گفتند چه‌کار می‌کنی؟ بالاخره از آن روز کار من در بهداری لوداب شروع شد.»
نکته جالب درباره پزشکان هندی اینکه وقتی هم زبان فارسی را می‌آموختند برخی حروف را درست تلفظ نمی‌کردند و برای مثال حرف «خ» را «ک» تلفظ می‌کردند و کلماتی که اشتباه می‌گفتند و نوع گویش خاص آنها گاهی در دهان مردم می‌افتاد. برای مثال ایرانی‌ها هروقت می‌خواستند خودشان یک توصیه پزشکی به دیگری کنند با لهجه مخصوص هندی‌ها صحبت می‌کردند. عاقبت این طبیبان خارجی چه شد؟ پس از انقلاب اسلامی و در ایام جنگ تحمیلی، اغلبشان از ایران رفتند ولی البته کمتر از ۳ هزار نفرشان تا دهه ۶۰ همچنان در ایران مانده بودند.
تصاویری از واکسیناسیون کودکان در دهه ۴۰ شمسی
شهرت باستانی ایرانی‌ها در طب
پس از جنگ تحمیلی برنامه‌ریزی برای تربیت پزشک در ایران جدی شد و نتیجه آن‌که در اواسط دهه ۷۰ تعداد پزشکان ایران به ۲۰ هزار نفر رسید؛ استعداد ایرانی‌ها جواب داد و از همان‌موقع هم پزشکی شد شغل محبوب کودکان و نوجوانان ایران. روند افزایش تعداد پزشکان ایرانی در دهه‌های بعدی نیز ادامه یافت و ایران چند دهه است نه‌تنها پزشک وارد نمی‌کند بلکه پزشکان ایرانی در سراسر دنیا مشغولند و مشهورند؛ دوباره ایرانی‌ها آن شهرت باستانی در دانش پزشکی را بازیافته‌اند. حالا ایران بیش‌از ۱۲۰ هزار پزشک عمومی و متخصص فعال دارد با بیش‌از ۶۰ دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی و این امیدواری وجود دارد که تا سال ۱۴۰۴ سرانه پزشک در ایران به حد مطلوب برسد. حسن‌ختام پیشرفت‌های ایران در عرصه پزشکی هم اینکه ایران امروز رتبه ۱۷ دانش پزشکی در دنیا و رتبه ۷ دانش داروسازی را دارد.
رهبر انقلاب در یک سخنرانی درباره پیشرفت‌های علمی ایران به کمبود پزشک و حضور پزشکان هندی در ایران اشاره فرمودند
نوبت‌های چندساله برای بیماران قلبی
رهبر انقلاب در سال ۱۳۹۷ در دیدار با جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها به موضوع پیشرفت‌های پزشکی ایران و حضور پزشکان هندی در کشورمان اشاره فرمودند. بخشی از سخنان ایشان به این شرح است: «در بخش‌های مختلفی از پزشکی پیشرفت کرده‌ایم، در بسیاری از بخش‌های گوناگون پیشرفت کرده‌ایم؛ این پیشرفت‌ها واقعی است و وجود دارد.
همان‌طور که اشاره کردند، یک روزی بود که از شهرهای بزرگ که خارج می‌شدیم، پزشک ایرانی کم بود. بنده خودم در زاهدان، در ایرانشهر بودم؛ دکترهایی که آن‌جا بودند هندی بودند؛ بنده خودم [پیش آنها] رفتم؛ البته بد هم نبودند اما خب کشور احتیاج به دکترِ بیرون داشت. همان اوایل انقلاب برای بیماری‌های قلبی نوبت هشت‌ساله، نُه‌ساله، ده‌ساله می‌دادند، یعنی بیمار قلبی مراجعه می‌کرد به بیمارستان، نوبت عمل جراحیِ او ده سالِ بعد بود و تا آن‌وقت غالباً می‌مردند!
این‌جوری بودیم؛ امروز در شهرهای دوردست دکترهای متخصص، عمل‌های قلبِ باز انجام می‌دهند. این پیشرفت‌ها، پیشرفت‌های واقعی است».
