به گزارش «تابناک» روزنامه های امروز چهارشنبه ۱۰ دیماه در حالی چاپ و منتشر شد که آغاز آزمایش انسانی واکسن ایرانی کرونا از یک سو و تصویب کلیات بودجه ۱۴۰۰ در مجلس دو محور اصلی صفحات نخست روزنامه های امروز شده اند.
ادامه گمانه زنی های انتخاباتی جناح های سیاسی برای انتخابات ریاست جمهوری۱۴۰۰ و ویژه گزارش هایی درباره سردار شهید قاسم سلیمانی در آستانه اولین سالگرد شهادتش از دیگر عناوینی است که در صفحات نخست روزنامه های امروز برجسته شده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشت ها و سرمقاله های منتشره در روزنامه های امروز را مرور می کنیم:
هاشمی‌طبا جهانگیری را رد کرد!
روزنامه جوان طی یادداشتی کوتاه در شماره امروز خود با عنوان هاشمی‌طبا جهانگیری را رد کرد! نوشت: در حالی که بخشی نه چندان اندک از اصلاح‌طلبان به دنبال کاندیداتوری اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی در انتخابات ۱۴۰۰ هستند، سید مصطفی هاشمی طبا، فعال اصلاح طلب و نامزد انتخابات سال ۹۶ علیه کاندیداتوری او موضع گرفته است. در گفت‌وگویی که با هاشمی طبا صورت گرفته، خبرنگار از شانس رأی‌آوری جهانگیری می‌پرسد و هاشمی طبا می‌گوید: «باید دید چه کسی برنامه ارائه می‌دهد، تبعات برنامه‌اش را بیان می‌کند و تبعات اجرای آن را هم می‌پذیرد. هر کس این کار را انجام دهد شانس رأی آوری دارد.» او سپس در پاسخ به این سوال که «به نظر شما آقای جهانگیری اهل آن هست که برنامه ارائه دهد و تبعات برنامه‌اش را هم بپذیرد»، می‌گوید که «هیچ نامزدی اعم از چپ یا راست و اصلاح طلب یا اصولگرا نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
آقای جهانگیری هم مثل بقیه.» روشن است که هاشمی طبا می‌خواهد به نوعی کج دار و مریز، علیه جهانگیری موضع بگیرد. خبرنگار سپس می‌پرسد: «آیا آقای جهانگیری در سال ۹۶ برنامه روشنی داد؟» و او جواب می‌دهد: «خیر، هیچ کاندیدایی برنامه نداد.» او درباره ادعا‌های اصلاح‌طلبان برای حل مشکلات کشور هم می‌گوید: «اصلاح طلبان مگر نمی‌گویند ما می‌خواهیم مملکت را اداره کنیم، برنامه بدهند. اگر قرار باشد که بیایند فقط حرف‌های گنده گنده بزنند که فایده ندارد.»
تأکید اصلاح‌طلبان بر حل مشکلات کشور با حضور جهانگیری در حالی است که او هشت است که معاون اول دولت است و اگر ایده و برنامه‌ای برای حل مشکلات داشت، تاکنون ارائه و حتی عملی شده بود.
پیام سیاسی بودجه چیست؟
وحید شقاقی‌شهری اقتصاددان طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت با عنوان پیام سیاسی بودجه نوشت: نمایندگان مجلس دیروز به کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۰ رای مثبت دادند؛ اگرچه این لایحه ایرادات زیادی داشت و با انتقادات بسیاری از سوی نمایندگان مجلس و بدنه کارشناسی همراه است اما به نظر می‌رسد مجلس به اصلاحات ساختاری در برنامه دخل و خرج سال آینده کشور امید چندانی نداشته و از همین رو تسلیم بودجه پیشنهادی دولت شده است.
با این حال نمایندگان اکنون می‌توانند در جزئیات بودجه دقیق شوند و اصلاحات لازم در ردیف‌های بودجه‌ای را اعمال کنند.
به طور کلی بودجه ۱۴۰۰ از حیث کارشناسی ایراداتی اساسی اعم از کسری بالای تراز عملیاتی، غیرهدفمند بودن تخصیص منابع، عدم توفیق در تحرک‌بخشی به بودجه‌های عمرانی و بیش‌برآوردی در میزان صادرات نفت دارد که در این میان پیش‌بینی دولت از فروش ۳/۲ میلیون بشکه نفت در روز بیش از همه جلب توجه می‌کند. دولت در خصوص پیش‌بینی خود از افزایش فروش نفت به جایگاه ایران در جهان در زمینه صادرات نفت اشاره می‌کند و می‌گوید ما باید تمام تلاش خود را به کار گیریم که به جایگاه گذشته‌مان در بحث تولید و صادرات نفت برگردیم و فروش نفت در ارقام بالای یک میلیون بشکه را از سر بگیریم؛ موضوعی که بیانگر نگاه سیاسی دولت به بودجه است.
دولت برای تحقق درآمدی که از محل فروش نفت پیش‌بینی کرده، به تحولات سیاسی اخیر تکیه کرده و در دستیابی به توافق با آمریکا امیدوار است. در صورتی که ایران بتواند مذاکراتش را با آمریکا از سر بگیرد سال‌ها طول خواهد کشید تا به یک توافق جامع که به لغو تحریم‌ها و برداشتن فشارهای اقتصادی از روی ایران منجر شود دست یابد. از سویی ایران رقبای زیادی در زمینه فروش نفت در جهان و به ویژه در منطقه دارد که فرصت را مغتنم دانسته و از ناتوانی ایران در فروش نفت به نفع خود استفاده کرده‌اند به طوری که جایگاه نفت ایران در صادرات نفت طی چند سال گذشته توسط رقبای نفتی ربوده شده است. به این ترتیب بازپس‌گیری جایگاه ایران در فروش نفت و امکان صادرات نفت به میزانی بیشتر از یک میلیون بشکه در روز نه در دوره کنونی بلکه در بلندمدت امکان‌پذیر خواهد بود.
بنابراین هدف دولت در فروش ۳/۲ میلیون بشکه نفت در روز بلندپروازانه بوده و با واقعیت‌های اقتصادی همخوانی ندارد و به نظر می‌رسد رویکرد دولت در زمینه فروش نفت و درآمدزایی از این محل بیشتر سیاسی بوده و مبنای اقتصادی و کارشناسی ندارد. ضمن آنکه افزایش فروش نفت اتکای دولت به نفت را نیز افزایش می‌دهد که این موضوع خلاف ادعای پیشین دولت مبنی بر کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است.
دلیل نزدیک شدن ترکیه به روسیه چیست؟
بهرام اميراحمديان طی یادداشتی با عنوان تركيه و بازي با كارت روسيه در شماره امروز اعتماد با عنوان تركيه و بازي با كارت روسيه نوشت: نزديكي تركيه و روسيه به يكديگر از دو منظر قابل تحليل است: اول اينكه اقتصاد دو كشور با نزديك‌تر شدن به يكديگر علاوه بر ايجاد يك آلترناتيو به ابزاري براي امتيازگيري از غرب بدل مي‌شود. موضوع دوم نيز به واردات گاز از روسيه بازمي‌گردد. مسكو در شرايطي كه پس از بحران اوكراين و اتفاقات پيرامون شبه جزيره كريمه از سوي غرب تحريم شد، نياز زيادي به درآمدهاي ارزي ناشي از صادرات گاز به تركيه دارد. همچنين با توجه به آسيب‌هاي ناشي از شيوع ويروس كرونا و كاهش تقاضاي نفت در بازار اقتصاد روسيه مشكلاتي جديد را تجربه مي‌كند كه براي رفع اين مشكلات تركيه گزينه خوبي به حساب مي‌آيد. گسترش روابط تجاري در حوزه خرده‌فروشي و صادرات صنايع سبك و مواد غذايي از تركيه به روسيه نيز از ديگر مزاياي اين همكاري محسوب مي‌شود. به نظر مي‌رسد از ديگر مواردي كه انتظار مي‌رود گفت‌وگوهايي ميان وزراي خارجه روسيه و تركيه صورت گرفته باشد، مساله قره‌باغ است.
روسيه با مشاركت دادن تركيه در نظارت بر آتش‌بس قره‌باغ به نوعي در پي دلجويي از اين كشور برآمده كه پيش‌تر با حضورش در سپاه صلح موافقت نشده بود. به آن معنا كه روسيه با اينكه با حضور نظامي تركيه به عنوان نيروي حافظ صلح موافق نيست اما با حضور اين كشور در دفتر تازه تاسيس قره‌باغ و نظارت سياسي بر مساله آتش‌بس موافقت كرده است. در مقابل تركيه تلاش دارد به كريدور تعريف شده از جنوب ارمنستان دسترسي پيدا كند و نقشي در بازسازي مناطق آزاد شده داشته باشد؛ موضوعي كه بعيد به نظر مي‌رسد دست‌كم از سوي ارمنستان مورد موافقت قرار گيرد. اين درحالي است كه هيات اقتصادي كه از آذربايجان به ايران سفر كرد به موافقت‌هايي اصولي پيرامون همكاري دوجانبه براي بازسازي دست پيدا كردند؛ چراكه ايران گزينه‌اي در دسترس‌تر است و با توجه به ثبات و ارتباط مرزي و صرفه اقتصادي شرايط بهتري نسبت به تركيه دارد. آنكارا كه چشم‌انداز چندان خوبي براي سياست‌هايش در مديترانه يا ليبي متصور نيست و فكر نمي‌كند كه بتواند نيازهاي خود به ويژه در حوزه انرژي را تامين كند در پي نزديك شدن به روسيه و منطقه قفقاز است. آقاي رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه بازيگر زبردستي در عرصه سياسي است و اكنون با استفاده از روسيه اهداف متعددي را دنبال مي‌كند. يكي ديگر از اهدافي كه مي‌توان به آن اشاره كرد، بهره‌گيري از نفوذ آقاي سرگئي لاوروف، وزير خارجه روسيه براي نزديك شدن به اسراييل است. رييس‌جمهور تركيه كه مي‌داند كشورش در پي شيوع ويروس كرونا يكي از اصلي‌ترين منابع درآمدي خود يعني گردشگري را از دست داده در پي آن است كه با گسترش روابط با بازيگران ديگر منطقه منافع خود را تامين كند. اروپا اين بازي ماهرانه و چندجانبه تركيه را به خوبي مي‌شناسد و از همين رو است كه مدت‌ها با اين كشور در خصوص پيوستن به اتحاديه اروپا بازي كرده است. پيوستن تركيه به اتحاديه اروپا به معناي آن است كه وضعيت مسلمانان در اين قاره را تغيير مي‌دهد و مي‌تواند تركيب ديني قاره سبز را دچار تغيير كند. تركيه نيز كه متوجه اين بازي شده، گاهي به روسيه نزديك مي‌شود و گاهي با بازيگران ديگر همراهي مي‌كند تا منافع خود را حفظ كند. ايران نيز يكي از گزينه‌هاي خوب براي همكاري با تركيه است و امروز ضمن ابراز خشنودي از اينكه بحران اخير در روابط دو كشور طولاني نشد و روابط دو كشور وضعيت خوب خود را حفظ كرد بايد تاكيد داشت دو كشور با توجه به شرايط‌شان در عرصه بين‌المللي فرصت‌ها و مزيت‌هاي خوبي براي همكاري با يكديگر دارند.
دوقطبی سازی واکسن تولید داخل یا واردات منطقی است؟
سید صادق غفوریان طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه خراسان با عنوان دوقطبی سازی غلط درباره واکسن نوشت: وقتی به تاریخ داروسازی واکسیناسیون و کوشش های علمی در حوزه بهداشت و درمان این سرزمین مراجعه می‌کنیم، خوشبختانه شرمنده و سرافکنده نمی شویم. اگر کوشش های دانشمندان ایرانی از ابن سینا تا رازی در چند سده گذشته را نادیده بپنداریم اما قطعاً آن چه در یک صد سال اخیر از 29دی ماه 1299 یعنی 99 سال قبل با اقدامات مهم انستیتو پاستور ایران در حوزه دارو سازی و تولید واکسن را نمی‌توانیم کتمان کنیم. نمونه اقدامات مهم در کنترل بیماری آبله در آن گذشته ها و واکسیناسیون سرخک و فلج اطفال در چهار دهه اخیر نمونه های جدی از توانمندی ایرانی در این بخش است که اکنون ما را به مهم ترین قطب واکسن سازی منطقه تبدیل کرده است. قطعا همین پیشینه و آمار آبرومند ایران در حوزه واکسیناسیون و شیوع بیماری ها و تولید حدود ۹۰ درصد نیازهای دارویی بوده است که دیروز رسانه‌های مهم منطقه اروپا و آمریکا نیز نتوانستند دستاورد واکسن ایرانی کرونا را نادیده بگیرند. البته مرور این پیشینه هیچ گاه به معنای کمبود و نقص و نارسایی در بخش های فیزیکی و ساختاری کنونی حوزه بهداشت و درمان کشور نیست اما این مختصر مرور برای اهالی طعنه و تردید شاید آنان را به بزرگی و سربلندی وطن و سرزمین خود بیشتر آشنا کند.
همان طور که در گذشته و به دلیل افراط و تفریط ها در بسیاری از موضوعات در کشور دچار دوقطبی سازی ها شده و می‌شویم، به نظر می‌رسد برخی خواسته یا ناخواسته به دام ایجاد این دوقطبی سازی در واکسن داخلی یا خارجی افتاده اند. دوقطبی غلط« یا واکسن داخلی »«یا واکسن خارجی». بی شک عقل راهبردی و حکمرانی سیاسی حکم می‌کند که در جهان امروز هر میزان که به قله استقلال و خودکفایی نزدیک شوی، تو برنده دو سر برد اقتصادی و سیاسی خواهی بود. چرا که مشخص نیست این بیماری مهلک که هرروز صورت و جلوه جدیدی به خود می‌گیرد تا کی مهمان خانه و زندگی مردم است و لذا نمی توان همواره چشم به خارج داشت و بایدعلاج قطعی آن را جست وجو کرد . امروز باید به خود ببالیم و افتخار کنیم که همتراز با کشورها و اتحادیه های قدرتمند جهان می‌توانیم واکسن کرونا را روی "فرزند و پاره تن خودمان" آزمایش کنیم.چنان چه همسایگان ما نه تنها خود را در قد و قامت تولید واکسن نمی‌بینند که حتی در بسیاری از داروهای ابتدایی هم هیچ حرفی برای گفتن ندارند. با این حال و با وجود همه این کوشش های در خور تحسین، نباید از ظرفیت واردات واکسن های معتبر برای خروج فوری از بحران کرونا غافل شویم.چرا که باید در اولین فرصت و کمترین زمان حداقل یک بار مردم را واکسینه کرد . همه قبول داریم در تولید واکسن کرونا هنوز در ابتدای راهیم، چنان چه جهان نیز در ابتدای راه خود است پس چاره ای جز بهره جستن از هر دو سوی تولید داخلی و واردات برای پایان دادن فوری به این فاجعه امری منطقی و عقل پسند به شمار می‌آید.
