به گفته کارشناسان ایران از قدیمی‌ترین کشور‌های تولیدکننده گلاب در جهان به‌شمار می‌رود به طوریکه سابقه آن به بیش از ۲۵۰۰ سال قبل برمی‌گردد و در حال حاضر بعد از بلغارستان و ترکیه سومین کشور دنیا در تولید گل محمدی است.
کد خبر: ۸۵۹۹۳۰
تاریخ انتشار: ۱۹ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۶:۲۷ 08 June 2020
گل‌محمدی از مهمترین انواع گل‌های رز در دنیا و از مشهورترین گیاهان در تاریخ باغبانی است. این گل به علت داشتن رایحه فوق‌العاده و تنوع ارقام، در بسیاری از مناطق دنیا کشت می‌شود.

ببه گزارش ایسنا، به گفته کارشناسان ایران از قدیمی‌ترین کشور‌های تولیدکننده گلاب در جهان به‌شمار می‌رود به طوریکه سابقه آن به بیش از ۲۵۰۰ سال قبل برمی‌گردد و در حال حاضر بعد از بلغارستان و ترکیه سومین کشور دنیا در تولید گل محمدی است.

ایرانیان از نخستین کسانی هستند که از گذشته‌های دور به ویژگی‌های خوراکی و درمانی گل محمدی پی برده‌اند به طوریکه امروزه گل محمدی در صنایع غذایی، داروسازی و عطرسازی جایگاه ویژه‌ای یافته است.

از نظر گیاه‌شناسی، گل محمدی درختچه‌ای است پرپشت، دارای خار‌های ریز، زیاد و فشرده و گل‌های آن صورتی رنگ و معطر که گاهی نیز سرخ رنگ است. این گیاه نسبت به شرایط اقلیمی سازگاری خوبی دارد به طوریکه در مناطق کم باران و کوهستانی قابلیت کشت دارد.

به گفته محققان گل محمدی نسبت به خشکی، شوری، سرما و فقر مواد غذایی خاک مقاومت بالایی داشته، از طرفی درختچه‌های گل محمدی به کم آبی نیز مقاوم هستند و در واقع می‌توان گفت: توسعه روزافزون گل محمدی در عرصه کشاورزی کشور مرهون سازگاری، قناعت، کم هزینه بودن و سودآوری چشمگیر آن است.

اگرچه همه کاشان را قطب گل محمدی و گلاب گیری می‌دانند، اما همدان شرایط اقلیمی کشت گل محمدی را داشته و از قدیم کاشت این گیاه در مساحت‌های کوچک انجام می‌شده و در سال‌های اخیر احداث باغات گل محمدی در استان همدان به صورت اقتصادی و هدفمند در برنامه کاری جهادکشاورزی قرار گرفته است و امروزه شاهد توسعه باغات گل محمدی در مساحت‌های بالا در این استان هستیم.

در حال حاضر بسیاری از باغداران شهرستان‌های همدان که شرایط کاشت این گیاه را دارند به سمت احداث باغات گل محمدی رفته و شهرستان بهار و ملایر دو شهرستان پیشرو در کشت گلمحمدی در استان همدان هستند که از سال‌های گذشته شروع به احداث باغات گل محمدی کرده‌اند.

ایجاد زنجیره تولید گل محمدی در همدان

مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهادکشاورزی استان همدان با بیان اینکه سالانه ۱۱ هزار و ۷۰۰ تن گیاه دارویی در استان تولید می‌شود، گفت: گیاهان دارویی استان همدان از نظر مرغوبیت و کیفیت در سطح کشور جزء سه استان برتر است.

محمدی با اشاره به وجود پنج واحد فرآوری گیاهان دارویی در استان همدان اظهار کرد: در استان همدان پنج واحد بسته بندی گیاهان دارویی، تولید دمنوش و عرقیات گیاهی وجود دارد که ظرفیت تمام این واحد‌ها ۱۵۰۰ تن است و جا دارد بیش از ۱۰ هزار تن صنایع فرآوری گیاهان دارویی در استان ایجاد شود.

وی با بیان اینکه در جهان سالانه ۱۰۷ میلیارد دلار تجارت گیاهان دارویی است که سهم ایران از این تجارت ۵۰۰ میلیون دلار است، تصریح کرد: بیشترین بخش از این تجارت به زعفران اختصاص دارد.

محمدی با اشاره به اینکه ۸۵ تا ۹۰ درصد از گیاهان دارویی تولیدی در کشور مصرف داخلی دارد، بیان کرد: در بحث صادرات و فرآوری گیاهان دارویی جای کار زیادی وجود دارد.

مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهادکشاورزی استان همدان با بیان اینکه ایران بعد از بلغارستان و ترکیه سومین تولیدکننده گل محمدی در جهان است، افزود: واحد صنایع تبدیلی صالحی در شهرستان بهار از پیشکسوتان صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی در استان بوده که ۳۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در این زمینه داشته است و ۵۰ نفر اشتغال مستقیم دارد.

وی با اشاره به ایجاد زنجیر تولید گیاهان دارویی در شهرستان بهار، ادامه داد: این واحد صنایع تبدیلی در شهرستان بهار اخیراً بحث کشت و صنعت را دنبال کرده و ۲۷ هکتار گل محمدی در مزارع خود کشت کرده که واحد فرآوری و عرق گیری گل محمدی را ایجاد کرده است.

معاون مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان همدان نیز با تأکید بر اینکه در استان همدان از نظر شرایط اقلیمی مشکلی برای کشت گل محمدی وجود ندارد، گفت: در استان همدان ۲۵۰ هکتار گل محمدی کشت شده که از این سطح ۳۲۰ تن محصول برداشت شده است.

رحیم بیات در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در سال گذشته در استان همدان ۱۸۲ هکتار باغ گل محمدی در استان وجود داشت که از این سطح ۲۱۲ تن محصول برداشت شد.

وی با اشاره به اینکه نیاز آبی گل محمدی ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ مترمکعب در سال است، تصریح کرد: با توجه به اینکه در استان همدان پراکنش باران از خرداد تا شهریور وجود ندارد بنابراین کشت گل محمدی در اراضی دیم امکان پذیر نیست همچنین کشت گل محمدی در اراضی مرغوب مقرون به صرفه نیست و بهتر است در اراضی شنی و کم آب کشت این گیاه صورت بگیرد.

این کارشناس باغبانی با بیان اینکه بهترین زمان کاشت گل محمدی از اواخر اسفند تا اواخر اردیبهشت است، ادامه داد: استان همدان از نظر محصولات باغی یکی از استان‌های خوب کشور است و با توجه به اینکه گیاهان باغی سردسیر در استان عملکرد خوبی داشته اند کشت گلمحمدی نیز این شرایط را دارد.

کشت ۳۵ هکتار گل محمدی در بهار

مدیر جهادکشاورزی شهرستان بهار نیز با تأکید بر کشت محصولات کم آب بر در این شهرستان، گفت: در راستای کشت محصولات کم آب بر کشت زعفران و گل محمدی به عنوان گیاهان دارویی و کلزا به عنوان دانه‌های روغنی در سطح شهرستان بهار در حال توسعه است.

اکبری اظهار کرد: ۳۵ هکتار گل محمدی در سطح شهرستان بهار کشت شده است که به طور متوسط سه تن در هکتار گل از این باغات برداشت می‌شود.

وی تأکید کرد: یکی از دغدغه‌ها بخش کشاورزی استفاده بهینه از آب‌های زیرزمینی است که در این راستا در باغات گل محمدی شهرستان از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده شده که باعث صرفه جویی ۶۲ درصدی در مصرف آب شده است.

وی با بیان اینکه از گلبرگ، غنچه خشک شده، اسانس و گلاب به دست آمده از گل محمدی می‌توان در صنایع مختلف به کار برد، افزود: از اسانس گل محمدی در صنعت داروسازی، لوازم آرایشی و بهداشتی و مواد غذایی می‌توان استفاده کرد.

اکبری با تأکید بر توسعه کشت گل محمدی در شهرستان بهار، یادآور شد: شرایط رشد گل محمدی در ارتفاع بالای ۱۶۰۰ متر بسیار مناسب بوده بنابراین کشت این محصول در استان همدان که یکی از نقاط کوهستانی است، دارای عملکرد بالایی خواهد بود.

مدیر جهادکشاورزی شهرستان بهار با اشاره به اینکه برداشت گل محمدی دراین شهرستان از اوایل خرداد آغاز شده است، بیان کرد: بهترین زمان برای برداشت گل محمدی قبل از طلوع آفتاب است چراکه در این زمان بیشترین میزان اسانس در گل وجود دارد.

وی عملکرد هر هکتار باغ گل محمدی در شهرستان بهار را دو تن در هکتار دانست و افزود: در مزرعه گل محمدی صالحی سه تن در هکتار محصول تولید می‌شود که امیدواریم بتوانیم این مزرعه را به عنوان یک مزرعه الگویی برای کشاورزان شهرستان معرفی کنیم.

مناطق کوهستانی؛ بهترین نقاط کاشت گل محمدی

مدیر جهادکشاورزی شهرستان بهار با تأکید بر اینکه مناطق کوهستانی بهترین شرایط را برای کشت گل محمدی دارد، در پاسخ به خبرنگار ایسنا درباره هدف‌گذاری کشت گل محمدی در این شهرستان، یادآور شد: هدفگذاری جهادکشاورزی شهرستان بهار در زمینه کشت گل محمدی در سال‌های آینده کشت بیش از ۲۰۰ تا ۳۰۰ هکتار گل محمدی است.

وی در پاسخ به خبرنگار ایسنا درباره صنایع تبدیلی گل محمدی در شهرستان بهار، گفت: در شهرستان بهار از نظر صنایع فرآوری گل محمدی و صنایع گلاب‌گیری مشکلی نداریم به‌طوریکه واحد فرآوری گل محمدی صالحی به تنهایی این ظرفیت را دارد که ۵۰۰ هکتار گل محمدی را فرآوری کند.

اکبری با بیان اینکه ۱۳.۶ هکتار انواع گیاهان دارویی در سطح شهرستان بهار کشت شده است، خاطرنشان کرد: ۲۰ هکتار زعفران در سطح شهرستان بهار کشت شده است ضمن اینکه خاستگاه اصلی زعفران در کوهستان الوند بوده به‌طوریکه در روستا‌های شهرستان بهار از جمله روستای وهنان زعفران وحشی وجود دارد.

وی افزود: با توجه به شرایط اقلیمی شهرستان بهار بهترین شرایط را برای کشت زعفران دارد بنابراین جا دارد این محصول را توسعه دهیم ضمن اینکه محصولی کم آب‌بر است و عمده هدف ما در کشاورزی پایدار کشت محصولات کم آب‌بر است.

همدان به سمت ایجاد زنجیره تولید گل محمدی گام برداشته است، اما باید دید تا چه حد در این راه موفق خواهد بود، اما مسئله مهم در تولید گیاهان دارویی در استان جلوگیری از خام فروشی این محصولات است چراکه متأسفانه همدان اگرچه جایگاه خوبی در تولید گیاهان دارویی دارد، اما سهم بسیار کمی در صادرات این محصولات داشته و صنایع تبدیلی قوی در این عرصه ندارد. به طوریکه به گفته مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان همدان تنها پنج واحد فرآوری گیاهان دارویی در این استان وجود دارد!

ضمن اینکه کشاورزان و فعالان در بخش فرآوری گل محمدی باید به این نکته توجه کنند که آنچه در صنعت گل محمدی اهمیت بالایی دارد تولید اسانس از این گیاه است. قیمت جهانی هر لیتر اسانس گل‌محمدی بین چهار تا ۱۰ هزار دلار و هر لیتر گلاب تنها بین دو تا دو و نیم دلار است و این تفاوت فاحش ارزش اقتصادی این دو فرآورده گل محمدی خود نمایان می‌کند که پرداختن به صنعت اسانس‌گیری به مراتب سودآورتر از صادرات گل خشک و یا گلابگیری است.
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار