به گزارش پایگاه خبری تحلیلی تابناک قزوین،مرضیه قنبری؛بیماریهای مزمن یا مجموعه بیماریهای که از آنها به عنوان «غیرواگیر» نام برده میشود؛ امروزه بیش از 85 درصد مرگو میرها در ایران به خود اختصاص دادهاند. پیشگیری از اینگونه بیماریها که به گفته نایب رییس کمیته ملی پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر، یکی از اولویتهای اصلی نظام سلامت کشور است؛ بار اقتصادی سنگینی را نیز به جامعه و مجموعه نظام سلامت کشور تحمیل کرده است.
دکتر باقر لاریجانی، موضوع کنترل بیماریهای غیرواگیر را یکی از مسایل مهم نظام سلامت میداند و بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت، سرطانها و بیماریهای مزمن ریوی را 4 عامل اصلی مرگ و میر در بین بیماریهای غیرواگیر ذکر میکند. او میگوید: نزدیک به 230 هزار مرگ در ایران در دهههای اخیر بر اثر ابتلا به این چهار بیماری رخ داده و روند مرگهای ناشی از این بیماریها در کشور رو به افزایش است.
نایب رییس کمیته ملی پیشگیری بیماریهای غیرواگیر با تاکید بر اینکه، عوامل خطر متعددی در ایجاد این بیماریها نقش دارد که باید در جامعه کنترل شوند؛ چاقی، تغذیه ناسالم و فعالیت فیزیکی کم را از مهمترین این عوامل برشمرده و میافزاید: تعداد افراد چاق در کشور رو به افزایش است و در 2 عامل دیگر هم وضعیت همین طور است. با این همه، اگر در دهههای گذشته بیماریهای عفونی، دلیل اصلی مرگ و میر در جامعه بوده است؛ ولی امروزه به دلیل افزایش خدمات بهداشتی و از سویی تغییر شیوه زندگی میتوان تاکید کرد که بیماریهای مزمن و غیرواگیر به بلای جان مردم در جامعه تبدیل شده است.
براساس آمار منتشر شده، در حال حاضر مهمترین دلایل مرگ و میر در استان قزوین همانند سایر نقاط کشور، بیماریهای قلبی و عروقی، سرطانها و سوانح و حوادث هستند؛ بیماریهای مزمن و غیرواگیری که عموما با کنترل و پیشگیری از عوامل به وجود آورنده، میتوان تا حدود زیادی از بروز آنها جلوگیری کرد و میزان مرگ و میر در کشور را کاهش داد. بیماریهای مزمن؛ اصلیترین عامل مرگ و میر در همین باره، معاون فنی مرکز بهداشت قزوین میگوید: بیماریهای مزمن و غیرواگیر اصلیترین عامل مرگ و میر و ناتوانی در دنیای امروز و به تبع آن در کشور ما به شمار میآیند.
دکتر ناهید یزدی ادامه میدهد: انواع سرطانها، بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت و بیماریهای مزمن دستگاه تنفسی، از جمله بیماریهای مزمنی هستند که میتوان با کنترل عوامل خطر همچون مصرف دخانیات، مصرف الکل، عدم فعالیت جسمی کافی و رژیمهای غذایی نامناسب پیشگیری و کنترل کرد.
وی با بیان اینکه، بیماریهای غیرواگیر و مزمن تنها به بیماریهای نام برده معطوف نشده و موارد دیگری همچون سوانح و حوادث، اختلالات روحی و روانی را نیز شامل شود؛ یادآور میشود: شیوع و بروز این نوع بیماریها به ویژه در دهههای اخیر سبب بروز نگرانیهایی در سیستم سلامت در دنیا شده است بنابراین سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت ازجمله ارگانهایی هستند که تاکنون برنامههای مدونی برای پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر در جهان تنظیم کرده و در راستای ارتقای سلامت در این بخش در تلاش هستند.
معاون فنی مرکز بهداشت قزوین با اشاره به درگیر شدن نظام سلامت سایر کشورها با این بیماریها، به ارائه آماری در این زمینه پرداخته و میافزاید: بیماریهای غیرواگیر سالانه باعث مرگ 35 میلیون نفر در دنیا میشوند که این رقم چیزی در حدود 60 درصد از کل مرگهای جهان را شامل میشود.
به گفتهی یزدی، 80 درصد از مرگهای یاد شده در کشورهای در حال توسعه اتفاق میافتد و این امر نیز به توجه بیش از پیش به مقوله بیماریهای غیرواگیر را در کشورهای در حال توسعه و بویژه کشور ما دوچندان میکند. وی تاکید میکند: اگر چه کنترل عوامل خطر همچون مصرف دخانیات، عدم فعالیت بدنی مناسب، رژیم غذایی نامناسب و... میتواند نقش به سزایی در پیشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر ایفا میکند؛ اما در این بین نباید از نقش مداخلاتی همچون فعالیتهای مرتبط با ارتقای سطح دانش افراد جامعه و تغییر نگرش آنان نسبت به عوامل خطر غافل شد.
کنترل و پیشگیری؛ گام مهم کاهش مرگ و میرها به گفته این مقام مسئول در مرکز بهداشت استان، از آنجایی که بخش اعظم بار بیماریها در کشور ما به بیماریهای غیرواگیر مربوط است؛ باید توجه داشت که کنترل و پیشگیری بیماریهای غیرواگیر میتواند یکی از موثرترین راهکارها برای کاهش بار بیماریهایی باشد که به نظام سلامت کشور تحمیل میشود.
یزدی با بیان اینکه در کشور، وزارت بهداشت از سالهای گذشته برنامهریزیهایی برای پیشگیری و کنترل این بیماریها در دستور کار قرار داده است؛ تصریح میکند: با در نظر گرفتن پیشنهادات سازمان بهداشت جهانی، برنامههای خوبی در راستای کنترل این دسته از بیماریها طراحی و پس از اجرای آزمایشی آن حالا قرار بر آن است تا آن را در کل کشور به اجرا بگذارد.
طبیعی است که یک جزء مهم از این برنامهها، آموزش مردم برای خود مراقبتی است تا شهروندان بدانند که چطور میتوانند از خود مراقبت کنند یا چطور فعالیت بدنی خود را افزایش دهند.
به گفتهی وی، اما یکی از برنامههای مهمی که در این راستا به اجرا در آمده است؛ اجرای طرح خطرسنجی است به طوری که بر اساس این طرح، میزان خطر ابتلا افراد به بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت مورد بررسی قرار میگیرد. معاون فنی مرکز بهداشت استان با اشاره به اینکه، در حال حاضر این طرح در تمام مراکز بهداشتی برای افراد بالای سی سال انجام میشود؛ یادآور میشود: افراد واجد شرایطی که تاکنون در این طرح شرکت نکردهاند؛ میتوانند با مراجعه به نزدیکترین مرکز بهداشتی خود نسبت به انجام آزمایشات مربوط به خطرسنجی بیماریهای مزمن اقدام کند.
یزدی در ادامه داشتن فعالیت بدنی منظم، پیروی از رژیم غذایی سالم، ترک دخانیات و الکل و همچنین رعایت دستورات پزشکی و پیگیری منظم درمان را به عنوان مهمترین راههای پیشگیری از بیماریهای مزمن عنوان میکند. وی اضافه میکند: افزایش فعالیت بدنی به تدریج و تا سطوح متوسط مانند پیادهروی سریع حداقل پنج روز در هفته و روزانه 30 دقیقه، کنترل وزن بدن و جلوگیری از اضافه وزن با کاهش مصرف مواد غذایی پر کالری، محدود کردن مصرف نمک به کمتر از 5 گرم در روز، کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده و همچنین مصرف پنج واحد میوه و سبزی معادل 400 تا 500 گرم از اقداماتی است که میتواند در کاهش احتمال بروز بیماریهای مزمن در افراد کمک بسیاری کند.