همزمان با روز درختکاری و پایان یافتن انتخابات مجلس شورای اسلامی گروه تهرانگردی، برای دومین هفته متوالی، به میدان بهارستان رفتند.
احمد مسجدجامعی در آخرین تهرانگردی سال ۹۴ خود، در اولین بازدید خود، میهمان فروشندگان پارکینگ پروانه شد و پس از گپ و گفت با فروشندگان و مراجعان در این پاساژ، به یکی از قدیمی ترین شیرینی فروشی‌های تهران به نام مرکزی واقع در خیابان جمهوری رفت. پسر این شیرینی فروشی با اشاره به اینکه در سال ۱۳۰۲ این شیرینی فروشی آغاز به کار کرده است، گفت: در زمان جنگ جهانی دوم نان ذرت که نان‌های سفید و سیاهی بودند به سفارش روسیه در این شیرینی فروشی پخته و به سفارت روسیه و انگلیس، تحویل داده می‌شد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، در ادامه مسیر خود از خیابان جمهوری به سمت بهارستان، به مناسبت سالروز تاسیس انتشارات اقبال، به این مکان رفت و ۱۱۴ سالگی این انتشاراتی را تبریک گفت. او با بیان اینکه اولین تقویم فارسی در کشورمان متعلق به ۱۲۵ سال قبل بوده است، اظهار کرد: انتشارات اقبال بیش از یک قرن است که به صورت پیوسته تقویم چاپ می کند و این در حالی است که پیش از این تقویمی در کشور نداشتیم و اولین تقویم اقبال تحت عنوان نجم الملک چاپ شده است.
بازدید از برج ایفل تهران
در ادامه مسجدجامعی با حضور در پاساژ علمی که در دهه ۴۰ بلندترین ساختمان پایتخت بوده رفت و از برج ایفل بالای این پاساژ بازدید کرد. به گفته وی، در گذشته این پاساژ تنها به امر انتشار و صحافی کتاب مشغول به کار بودند.
در قسمت پشت بام این پاساژ، سازه فلزی وجود دارد که بسیار شبیه برج ایفل پاریس است. مسجدجامعی با بیان اینکه نماد برج ایفل بر روی این سازه کار شده است، گفت: به نظر می‌رسد که می‌خواستند با نصب سازه‌ای شبیه برج ایفل نماد تجدد و زیبایی را در این پاساژ به نمایش بگذارند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه طراحی این ساختمان فضای کشتی را تداعی می‌کند، بیان کرد: این ساختمان تا مدت‌ها بلندترین ساختمان تهران بوده و حالا نیز یکی از قدیمی ترین ساختمان‌های تهران است.
او با اشاره به اینکه حالا هیچ نمادی از انتشاراتی و صحافی در این پاساژ وجود ندارد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تولیدکنندگان پارچه و تریکو در این پاساژ مشغول به فعالیت هستند و به نظر می‌رسد اگر نسبت به نورپردازی این بنا اقدام شود، این ساختمان جلوه بیشتری پیدا کند.
ساختمان شرکت سهامی انتشار حفظ شود
مسجدجامعی در ادامه به شرکت سهامی انتشار رفت و حسن محجوب مدیرعامل این شرکت، در خصوص قدمت ساختمان قدیمی آن توضیحاتی ارائه و تصریح کرد: در گذشته حزب میهن در این ساختمان تشکیل جلسه می‌داده و حتی دکتر مصدق نیز با حضور در بالکن این ساختمان سخنرانی‌هایی را برای مردم داشته و در این ساختمان میتینگ های سیاسی زیادی برگزار شده است. حتی در یکی از سخنرانی ها که حال دکتر مصدق نامساعد می‌شود در یکی از اتاق های این ساختمان استراحت می‌کنند.
او با بیان اینکه پس از تعطیلی حزب میهن، در این ساختمان مدتی کلاس شبانه برگزار و پس از آن تبدیل به دبیرستان ملی بوعلی سینا می‌شود، گفت: پس از انقلاب اسلامی مدتی این ساختمان تعطیل بوده و پس از آن به موسسه انتشار تعلق می گیرد.
مسجدجامعی نیز با بیان اینکه این ساختمان به لحاظ تاریخی و معماری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، گفت: باید این ساختمان حفظ شود و سازمان زیباسازی می‌تواند از لحاظ سیما و منظر شهری نسبت به حفظ این ساختمان که خاطره تاریخی است اقدام کند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، به اولین کتاب چاپ شده در این انتشارات، اشاره و توضیح داد: اولین کتابی که در شرکت سهامی انتشار به چاپ رسید، کتاب «خداپرستی و افکار امروز»، نوشته مهندس مهدی بازرگان بود که با تیراژ ۱۰۰۰ جلد و با قیمت ۱۵ ریال، به فروش می‌رسید.
او در پایان پیشنهاد داد که زیباسازی و مجلس شورای اسلامی به بحث حفظ و مرمت این بنا ورود پیدا کنند.
در ادامه عضو شورای اسلامی شهر تهران، با حضور در یک پاساژ در میدان بهارستان، از مغازه‌ای که در گذشته دفتر روزنامه «باختر امروز» محل کار و ترور دکتر فاطمی بوده و امروز به تولیدی تبدیل شده است، رفتند و از آن بازدید کردند.
مسجد جامعی همچنین در میدان بهارستان با اشاره به ساختمان بانک تجارت در این میدان، توضیح داد: پیشنهاد می‌شود از آنجایی که این ساختمان تنها ساختمان بلند مرتبه میدان بهارستان است که از لحاظ ارتفاع، توازنی با دیگر ساختمان‌ها ندارد شهرداری تهران با حفظ حقوق مالکانه نسبت به کم کردن ارتفاع این ساختمان اقدام کند تا تمامی ساختمان های میدان بهارستان هم تراز شوند.
بازدید از کتابخانه مجلس
در ادامه تهرانگردان به کتابخانه مجلس رفتند. مسجد جامعی در این بازدید اظهار کرد: در گذشته تنها دو کتابخانه در محل مجلس ملی و مجلس سنا وجود داشت که بخش ایران شناسی مجلس سنا بسیار غنی بوده و تقی زاده با حدود ۵۰۰ کتاب این کتابخانه را راه اندازی کرد و از طریق جریمه کردن نمایندگانی که دیر به جلسه می آمدند کتاب می خریده است.
او با اشاره به اینکه آرشیو روزنامه های این کتابخانه بسیار مهم است و هیچ کجا پیدا نمی‌شود، ادامه داد: کتابخانه سنا در سال ۱۳۲۸ به ریاست زریاب خویی تاسیس شد و در اواخر دهه هفتاد به مکان فعلی نقل مکان کرد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، سپس به بخش مرمت نسخه‌های خطی رفت و با اشاره به بازدیدش از حسینیه سادات اخوی، گفت: هنگامی که ما به همراه تهرانگردان به این حسینیه رفتیم مشاهده کردیم که تابلوهای نفیس و ارزشمندی در این حسینیه است که مسئولان، از ارزش معنوی آن بی‌اطلاع بودند و حتی تابلویی در آن حسینیه وجود داشت که سبک طراحی آن نشان می‌داد که برای کمال الملک بوده است که موضوع آن روز غدیر بوده که چهره اولیاء نیز به وضوح کشیده شده بود که با همت مرمت‌گران این تابلو تعمیر و مرمت شد و حتی تصویری پشت منبر حاج آقای سخنران وجود داشت که در ابتدا واضح نبود اما پس از لایه برداری و مرمت مشخص شد که اثری فوق العاده بوده که حتی باید پایان نامه های دانشگاهی نیز در این خصوص نوشته شود.
مسئول مرمت نسخ خطی کتابخانه مجلس نیز با بیان اینکه تمامی کتابخانه های بزرگ بخش مرمت نسخ خطی دارند، تصریح کرد: نسخ به لحاظ تاریخی قدمت زیادی دارند که ما پس از وصول کتاب با انجام کارهای آزمایشگاهی، نسبت به ضد عفونی کردن کتابخانه ها اقدام می‌کنیم و پس از آن با روش های مختلف نسبت به مرمت آن‌ها اقدام می‌شود.
او با بیان اینکه تمام روزنامه ها و مجلاتی که در کشور چاپ می شوند در کتابخانه مجلس آرشیو و گردآوری می شوند، عنوان کرد: قدیمی‌ترین عکسی که از میدان بهارستان یافت شده است در حال حاضر در قسمت مرمت تصاویر در حال تعمیر است.
مسجد جامعی در ادامه با حضور در مخزن کتب چاپی کتابخانه مجلس، عنوان کرد: بر اساس اطلاعات مسئولان این بخش ۳۵۰ هزار جلد کتاب اعم از ۶۰ هزار کتاب لاتین ، ۲۲ هزار کتاب سنگی و سربی، ۲۵ هزار کتاب خطی و ۱۴ هزار سند در این مخازن نگهداری می‌شود و همچنین تمامی پایان‌نامه‌ها نیز در این قسمت وجود دارد.
به گفته وزیر ارشاد دولت اصلاحات، اولین کتاب ثبت شده در این کتابخانه با عنوان «متاجر» شیخ مرتضی انصاری، در سال ۱۳۲۶ و اولین کتاب سنا «هرودوت» در سال ۱۳۲۹ است.
مسؤول مخزن کتاب های چاپی کتابخانه مجلس نیز گفت: قدیمی‌ترین کتاب مربوط به سفرنامه آلفرد داپلر است که مربوط به سال ۱۶۴۲ میلادی است و همچنین پایان نامه دکتر مصدق که در خصوص مباحث حقوقی است نیز در این مخازن نگهداری می‌شود.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، هنگام خروج از کتابخانه با بیان اینکه بنیانگذار کتابخانه مجلس ارباب کی‌خسرو یکی از زرتشتیان معتبر بوده که بسیار مورد اعتماد مجلسیان بود، خاطرنشان کرد: ارباب کی‌خسرو ۶۰ کتاب خریداری و به کتابخانه اهدا کرده و اولین رئیس کتابخانه مجلس بوده است.
بازدید از غنی ترین آرشیو عکس تهران
در ادامه تهرانگردان به عکاسی تهامی رفتند و با مسئول این عکاسی به گفت‌وگو نشستند. تهامی مدیر عکاسی نیز با بیان اینکه این عکاسخانه در سال ۱۳۰۷ تاسیس شده است گفت: از دهه ۳۰ به بعد سعی شده که ظاهر این عکاسخانه حفظ شود.
او با بیان اینکه پدرش یک میلیون عکس جمع‌آوری کرده است، توضیح داد: عکاسخانه تهامی منبع بسیاری از فیلمنامه و فیلم‌های قدیمی است.
احمد مسجد جامعی در این عکاسی، پیشنهاد داد: به دلیل فضای محدود این عکاسخانه شهرداری در صورت امکان یک طبقه در زیر این عکاسخانه ایجاد کند تا فضای کوچک این مغازه گسترش پیدا کند.
عابد ملکی شهردار منطقه ۱۲ نیز که در این تهرانگردی حضور داشت، ۱۰۰ عکس قدیمی از این مغازه خریداری کرد.
در ادامه تهرانگردان میهمان حمام برلیان شدند که به نوعی اولین حمام لوله کشی تهران محسوب می‌شود. به گفته مسجد جامعی در گذشته این حمام محل نگهداری کاسکه‌های نمایندگان مجلس بود.
مسئول این حمام با بیان اینکه در گذشته درِ شیشه ای در این حمام وجود داشت که آثار گلوله های کودتای سال ۳۲ بر روی آن دیده می‌شد افزود: بسیاری از شخصیت های تاریخی مجلس برای استحمام و رفع خستگی به این حمام می آمدند و حتی در گذشته این حمام برای برگزاری مراسمی چون حمام زایمان و حمام دامادی قرق می‌شد.
مسجد جامعی با گذشتن از گل‌فروشی رز، هندوانه فروشی چهارفصل، راسته ماهی‌فروش‌ها و بارانداز حداد، از اولین یخ فروشی تهران که قدمت ۶۰ ساله دارد دیدن کرد. او پس از بازدید از کفش مرکزی که از سال ۱۳۰۴ دایر است و سومین نسل این کفش فروشی امروز دنباله‌رو پدران خود است، به کبابی ملی رفت و پس از آن از مجموعه فرهنگی تاریخی بهرمند دیدن کرد.
تبدیل خرابه به موزه پس از کشف تهرانگردان
مسجد جامعی در ادامه به خانه قدیمی آیت‌الله سید حسن مدرس رفت و با اشاره به بازسازی و مرمت این خانه قدیمی که حالا به موزه تبدیل شده است گفت: این خانه تا چند سال قبل خرابه و انبار کتاب بود.
او با بیان اینکه سال‌هایی که در وزارت ارشاد فعالیت می کردم ردیف اعتباری برای تملک خانه مدرس در نظر گرفتم تصریح کرد: با تغییر دولت، این کار مدتی وقفه افتاد اما پس از مدتی دولت قبل یک خانه دیگر را اشتباها به نام خانه مدرس خریداری کرد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران، با بیان اینکه در این محله نشانه ای از مدرس نبود، گفت: سرانجام پس از آنکه سال گذشته در تهرانگردی با عنوان مشروطه گردی، از این محل بازدید کردیم، شورای شهر تهران مصوبه ای برای تملک این خانه در نظر گرفت و آقای نجفی نیز نسبت به خرید این خانه اقدام کرد.
مسجد جامعی با بیان اینکه این خانه بیش از ۲ میلیارد تومان هزینه تملک داشت، بیان کرد: پس از آن نیز بیش از ۳ میلیارد تومان هزینه بازسازی شد. لازم است اصالت این خانه و کوچه حفظ شود و بر همین اساس شهرداری نیز باید اقداماتی پیرامونی فضای این خانه را فراهم کند.
او ادامه داد: یکی از مهمترین محاسن این موزه، خصوصی بودن آن است و کارهای خوبی هم در راستای ساخت این موزه انجام شده است.
حجت السلام و المسلمین سید محمود دعایی نیز در انتها به اعضای تهرانگردی پیوست و با بیان اینکه مدرس سمبل مجلس است و شخصیت وی الگوی امام خمینی (ره) بود، گفت: مرمت این خانه از برکات کوشش مسجدجامعی است که تلاش کرده این میراث کهن شهر حفظ شود.
در بازدیدی که مسجدجامعی از قسمت های مختلف این خانه داشت، نجفی پیرامون فعالیت های این مکان گفت: در بخش موزه ای این مرکز اسناد، تصاویر و وسایلی از زندگی مدرس و همچنین وقایع انقلاب مشروطیت به نمایش گذاشته شده است و بازدیدکنندگان را با صفحه ای از تاریخ کشور آشنا می‌کند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز، خاطر نشان کرد: مدرس، مصدق و ملک الشعرای بهار، تنها نمایندگانی بودند که با تغییر سلطنت به جمهوری در مجلس به مخالفت برخاسته و در مخالفت با ریاست رضاشاه بر کشور، از دادن رای به این قانون امتناع کردند. حتی مصدق نطقی در این زمینه در مجلس ارائه داد.
او ادامه داد: ازآنجا که در این برهه مدرس، مصدق و ملک الشعرای بهار، با هم در یک فراکسیون واحد قرار گرفتند، لازم است تا تصویری از مدرس و همچنین ملک الشعرای بهار نیز در میان تصاویر و عکس های این موزه اضافه شود.
در تهرانگردی این هفته احمدمسجدجامعی به مناسبت هفته درختکاری در خانه مدرس یک نهال کاشت و نام آن را مشروطیت گذاشت. وی همچنین ضمن بازدید از عمارت مسعودیه در محوطه این عمارت نیز دو اصله درخت کاشت.
منبع: مهر
