کمبود نزولات آسمانی و توزیع نامناسب زمانی و مکانی بارش ها، بروز خشکسالی های متعدد در20 سال اخیر باعث شد تا تجهیز اراضی کشاورزی و باغی به سامانه های آبیاری نوین تحت فشار در کشور و به ویژه در مناطق حاصلخیز غرب استان کرمانشاه در دستور کار قرار گیرد تا شاهد انقلابی بزرگ در بخش کشاورزی باشیم.
به گزارش خبرنگار ایرنا بحران کم آبی و خشکسالی سال های اخیر باعث شد تا استفاده از سامانه های آبیاری تحت فشار در کشور گسترش یابد که اجرای موفق این طرح در یک منطقه تابع عواملی از قبیل شرایط اقلیمی، وضعیت منابع آبی، وضعیت توپوگرافی، مشخصات خاک، شرایط اجتماعی و فرهنگی، وضعیت نیروی انسانی، وضعیت بهره برداری و نگهداری و هزینه های اجرایی است.
تامین آب مورد نیاز اراضی کشاورزی همواره یکی از دغده های جدی مسئولان و فعالان بخش کشاورزی است که با اجرای طرح سامانه آبیاری تحت فشار می توان بخش زیادی از مشکلات موجود در این بخش را رفع کرد.
اجرای طرح های سامانه آبیاری تحت فشار علاوه بر تامین آب مورد نیاز اراضی و استفاده بهینه از این نعمت خدادادی باعث افزایش بهره وری محصولات کشاورزی می شود.
در سال های اخیر در سایه رویکرد ویژه دولت تدبیر و امید تبدیل روش های آبیاری سنتی به روشهای نوین آبیاری در کشور ما به ویژه در مناطق حاصلخیز غرب کشور مورد توجه قرار گرفته و اکنون این طرح ها در مناطق غربی استان کرمانشاه تحول نوینی را در بخش کشاورزی ایجاد کرده است.
با توجه به کاربرد روش های آبیاری سنتی در کشور ما و پایین بودن راندمان کاربرد آب در این روش ها برای اینکه به اهداف مورد نظر در جهت توسعه بخش کشاورزی و افزایش بهره وری محصولات کشاورزی دست یابیم باید استفاده از روش های نوین آبیاری تحت فشار مورد توجه بیشتر قرار گیرد.
در روش های آبیاری تحت فشار آب ابتدا به وسیله نیروی پمپ تحت فشار قرار گرفته و سپس به صورت قطره ای یا بارانی برای آبیاری مزارع استفاده می شود که با توجه به راندمان بالای این روش ها در کنار سایر مزایای آن می توان از آب محدود موجود سطح بیشتری از اراضی را کشت کرد و با بالابردن کارآیی مصرف آب محصولات کشاورزی نیز با افزایش بهره وری مواجه خواهد شد.
یکنواختی پخش آب در زمین های ناهمگن، امکان آبیاری در اراضی ناهموار و شیب دار، انجام آبیاری های سبک یا سنگین، تسهیل در خودکار شدن آبیاری، امکان پخش همزمان کود و سم به همراه آب مورد نیاز و نیاز کمتر به نیروی انسانی از جمله مزایای استفاده از سامانه آبیاری تحت فشار در اراضی کشاورزی است.
برابر آمار موجود هر چند در 15 درصد از زمین های کشاورزی دنیا طرح آبیار فشار تحت فشار اجرا شده است و 85 درصد دیگر اراضی به صورت دیم است اما نیمی از تولید محصولات کشاورزی و غذای مردم جهان از همین زمین های آبی حاصل می شود که این خود نشان دهنده اهمیت و نقش آبیاری نوین در بخش کشاورزی است.
تجهیز یک میلیون و 500 هزار هکتار از اراضی آبی کشور به سامانه های آبیاری تحت فشار
مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح سامانه های نوین آبیاری گفت: از مجموع هشت میلیون و هفت دهم هکتار زمین های آبی کشور تاکنون یک میلیون و 500 هزار هکتار آن به سامانه های آبیاری تحت فشار تجهیز شده است.
عباس زارع دهه که در فجر امسال در حاشیه افتتاح طرح سامانه آبیاری تحت فشار به قصرشیرین سفر کرده بود به خبرنگار ایرنا افزود: از مجموع زمین های کشاورزی آبی کشور سه میلیون و 2 دهم هکتار شامل اراضی پایاب سدها و شبکه های بزرگ و پنج میلیون و پنج دهم هکتار اراضی نیز مربوط به پایاب منابع آبی کوچک است.
وی اظهار کرد: در برنامه ششم توسعه در نظر است چهار میلیون و 500 هزار هکتار از اراضی کشاورزی نیز از سامانه آبیاری تحت فشار بهره مند شود.
وی اظهار داشت: طرح های سامانه های نوین آبیاری از اثربخشی بالایی در بهره وری منابع آب کشاورزی برخوردار است که توسعه اینگونه طرح ها در اولویت کاری است.
مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح سامانه های نوین آبیاری کشور ادامه داد: با اجرای طرح سامانه آبیاری تحت فشار در هر هکتار از اراضی کشاورزی چهار هزار و 400 متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی می شود.
زارع اضافه کرد: همچنین با اجرای طرح سامانه آبیاری تحت فشار در هر هکتار شاهد 30 درصد افزایش محصول و کاهش 25 درصدی استفاده از کود و سموم شیمیایی هستیم.
وی گفت: یک میلیون و 500 هزار هکتار اراضی کشور که به سامانه آبیاری تحت فشار تجهیز شده است ظرفیت شش میلیارد و 500 میلیون متر مکعب آب در سال را دارد که به تعادل بخشی سفره های آب زیرزمینی و رشد معیشت کشاورزان کمک می کند.
این مقام مسئول بیان کرد: با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته و با در نظر گرفتن ویژگی های خاص کرمانشاه تاکنون 20 درصد از اراضی کشاورزی این استان به سامانه آبیاری تحت فشار تجهیز شده و بقیه اراضی نیز در سال آینده و با استقبال کشاورزان و برنامه ریزی مناسب به این طرح نوین آبیاری تجهیز می شود.
11300 هکتار از اراضی آبی کشاورزی قصرشیرین مجهز به سامانه آبیاری تحت فشار
شهرستان های قصرشیرین، گیلانغرب و سرپل ذهاب در غرب استان کرمانشاه در مجموع 114 هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی دارند که از این میزان 11هزار و 300 هکتار آن به سامانه آبیاری نوین تحت فشار تجهیز شده است.
تجهیز اراضی به سامانه تحت فشار با توجه به کمبود منابع آبی و استفاده بهینه آن در دستور کار قرار گرفته است که این مهم بصورت گسترده از ابتدای روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و در راستای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی در بخش اقتصاد مقاومتی مورد توجه قرار گرفته و هر روز شاهد تجهیز اراضی بیشتری به این سامانه نوین آبیاری در غرب کشور هستیم.
تجهیز سه هزار هکتار از اراضی کشاورزی قصرشیرین به سامانه آبیاری تحت فشار
مدیر جهاد کشاورزی قصرشیرین گفت: سه هزار هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان مرزی به سامانه آبیاری تحت فشار تجهیز شده است و با هدف تامین آب کشاورزی مورد نیاز هم اکنون 40 هزار مترمربع اجرای کانال مدرن در دست اجراست.
رضا محمدی به خبرنگار ایرنا افزود: همچنین طرح سامانه آبیاری تحت فشار در 6 هزار هکتار از اراضی کشاورزی قصرشیرین نیز هماکنون با میانگین پیشرفت فیزیکی 60 درصدی در دست اقدام است.
وی اعتبار در نظرگرفته شده برای اجرای این طرح را 800 میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: شهرستان قصرشیرین قابلیت های بسیار مهمی در بخش کشاورزی دارد که با بهره برداری از چهار سد در حوزه شهرستان و سه رودخانه دائمی شامل کنگیر، قوره تو و الوند و بهره برداری از این منابع آبی در آینده نزدیک شاهد تحول بزرگی در بخش کشاورزی قصرشیرین خواهیم بود.
وی ادامه داد: همچنین اجرای شبکه های خطوط انتقال آب از سد زاگرس برای تامین آب مورد نیاز سه هزار و 200 هکتار کشاورزی با 460 میلیارد ریال اعتبار در دست اقدام است.
این مقام مسئول اجرای شبکه های خطوط انتقال آب از سد تنگ حمام برای تامین آب مورد نیاز یک هزار هکتار اراضی با 40 میلیارد ریال اعتبار و خط انتقال آب از سد سومار نیز برای تامین آب کشاورزی دو هزار هکتار اراضی با سه میلیارد و 200 میلیون ریال اعتبار را از دیگر طرح های عمرانی در دست اقدام در قصرشیرین ذکر کرد.
تجهیز چهار هزار هکتار اراضی کشاورزی سرپل ذهاب به سامانه آبیاری تحت فشار
فرماندار سرپل ذهاب گفت: تاکنون چهار هزار هکتار از اراضی کشاورزی مستعد این شهرستان به سامانه آبیاری تحت فشار تجهیز شده است.
جهانبخش حیدری به خبرنگار ایرنا افزود: این شهرستان هم اکنون دارای 44 هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی است که از این میزان 12 هزار هکتار آن دیم و مابقی آبی است.
وی گفت: شهرستان سرپل ذهاب با تولید سالانه 120 هزار تن محصولات زراعی و 10 هزار تن محصولات باغی در تولید محصولات مختلف کشاورزی در استان کرمانشاه نقش مهمی است.
وی با تاکید بر لزوم بهره برداری صحیح از منابع آبهای زیرزمینی و صرفه جویی در مصرف آب گفت: با توجه به برداشت بی رویه از منابع آبهای زیرزمینی هم اکنون سطح این آبها کاهش یافته و این امر مشکلات زیادی را برای مردم به ویژه کشاورزان ایجاد کرده است.
فرماندار سرپل ذهاب خاطرنشان کرد: با ادامه برداشت بی رویه از منابع آبهای زیرزمینی سالها طول می کشد تا سفره های زیرزمینی به حالت اولیه خود باز گردد و به همین جهت بهره گیری از فناوری های نوین آبیاری در بخش کشاورزی ضروری است.
حیدری از در دست اقدام بودن طرح سامانه آبیاری تحت فشار در سطح 140 هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان خبرداد و گفت: برای اجرای این طرح 18 میلیارد و259 میلیون ریال اعتبار در نظر گرفته شده است.
وی گفت: بهره گیری از تمام ظرفیت ها و امکانات موجود در راستای صنعتی کردن بخش کشاورزی لازم و ضروری است و مسئولان دستگاه های اجرایی باید به این مهم توجه کنند.
تجهیز 4300 هکتار از اراضی کشاورزی گیلانغرب به سامانه آبیاری تحت فشار
فرماندار گیلانغرب از تجهیز چهار هزار و 300 هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان به سامانه های آبیاری نوین خبرداد.
کرم محمدی به خبرنگار ایرنا گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال گذشته دو هزار و 500 هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان به سامانه آبیاری تحت فشار تجهیز شده بود که از سال گذشته تاکنون این طرح در یک هزار و 800 هکتار از اراضی کشاورزی پایاب سد سراب این شهرستان اجرا شده است.
وی یادآور شد: همسو با اجرای این طرح عملیات شبکه گذاری خطوط انتقال آب در این اراضی به طول 120 هزار متر انجام شده است.
وی اعتبار هزینه شده برای مرحله نخست اجرای طرح سامانه آبیار تحت فشار در اراضی گیلانغرب را 180 میلیارد ریال اعلام کرد و اظهارداشت: طرح سامانه آبیای تحت فشار در اراضی کشاورزی پایاب سد سراب اسفند ماه امسال به بهره برداری می رسد.
وی بیان کرد: عملیات اجرایی مرحله دوم طرح سامانه آبیاری تحت فشار در 950 هکتار از اراضی کشاورزی دایک سراب از توابع گیلانغرب با 180 میلیارد ریال اعتبار در دست اقدام است که این طرح هم اکنون از میانگین پیشرفت فیزیکی 30 درصدی برخوردار است.
فرماندار گیلانغرب پیش بینی کرد مرحله دوم اجرای این طرح تا پایان نیمه نخست سال آینده تکمیل و به بهره برداری برسد.
این مقام مسئول گفت: همچنین مرحله سوم طرح سامانه آبیاری تحت فشار در یک هزار هکتار اراضی کشاورزی منطقه با 130 میلیارد ریال اعتبار در مرحله مناقصه است و عملیات اجرایی آن نیز از فروردین ماه سال جدید آغاز می شود.
محمدی گفت: گیلانغرب 40 هزار هکتار اراضی کشاورزی و یک هزار هکتار باغ های مثمر دارد و سالانه 113 هزار تن انواع محصولات کشاورزی در این شهرستان تولید و روانه بازار مصرف می شود.
به گفته مسئولان بخش کشاورزی تخصیص اعتبار بلاعوض و تسهیلات بانکی برای اجرای طرح سامانه آبیاری تحت فشار محدودیتی ندارد و همه کشاورزان می توانند برای بهره مندی از مزایای این طرح با دریافت تسهیلات مورد به اجرای آن در اراضی کشاورزی اقدام کنند.
امید است با استفاده از آبیاری تحت فشار در مزارع و باغ ها بتوانیم تا با یک جهادی در بخش کشاورزی با کمترین استفاده از منابع آب بیشترین بهره وری را در تولید محصولات شاهد داشته باشیم تا علاوه بر تامین نیازهای داخلی بخش زیادی ازآن را صادر کنیم که تحقق این مهم علاوه بر بهبود وضع معیشتی کشاورزان در اشتغالزایی افراد نیاز بسیار حایر اهمیت است.
قصرشیرین، گیلانغرب و سرپل ذهاب با بیش از 220 هزار نفر جمعیت در غرب استان کرمانشاه واقع شده اند.
نازنین باباخانی خبرنگار ایرنا قصرشیرین